Wielkanoc bez okrucieństwa

Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej na jajkach pojawiły się ciągi liczb. Choć oznaczenia na jajkach funkcjonują już kilka lat, nadal polscy konsumenci mają problem z ich rozszyfrowaniem. Z punktu widzenia podniebienia, liczby na jajku nie mają znaczenia, gdyż można w nich odczytać jedynie sposób chowania kury oraz miejsce hodowli. Biorąc jednak pod uwagę aspekt etyczny pochodzenia konsumowanego jajka, stempelek nabiera niebagatelnego znaczenia.

Co kryje się pod oznaczeniem na jajku?

A - oznacza sposób chowania kury
0 - ekologiczny
1 - wolnowybiegowy
2 - ściółkowy
3 - klatkowy

BB - to oznaczenie kraju pochodzenia
CCDDEEFF - weterynaryjny numer identyfikacyjny producenta
CC - kod województwa
DD - kod powiatu
EE - kod zakresu działalności
FF - kod firmy w danym powiecie

Okrutna produkcja jaj

Z etycznego punktu widzenia najistotniejsza jest pierwsza cyfra w kodzie. Powszechnie dostępne są jajka z cyfrą „3”, pod którą kryje się hodowla klatkowa. Kury w klatkowym systemie hodowli produkują, a nie znoszą jajka. Nioski są umieszczane w klatkach po kilka sztuk, nie mogą rozprostować skrzydeł, ani się poruszyć. Na jedną kurę przypada powierzchnia mniejsza od kartki formatu A4. Klatki są umieszczane piętrowo, jedna na drugiej. Panujący ścisk wywołuje w ptakach agresję, która jest tłumiona przez odpowiednio dobrane, otępiające, sztuczne światło (do słońca kury nie mają dostępu) oraz obcinanie dziobów. Warunki życia kur w hodowli klatkowej można porównać do tego, co działoby się w 6-osobowej windzie, w której przez okrągłą dobę tkwi osiem osób. Nioski w niczym nie przypominają dorodnej kokoszki na opakowaniach jajek, którą sobie wyobrażamy. Ptaki są wychudzone i przedwcześnie padają.

Humanitarna alternatywa

Wielkanoc jest dobrym pretekstem aby poruszyć problem produkcji jaj w systemie klatkowym. W przedświątecznym pośpiechu wielu z nas kupi jajka, nie patrząc na ich oznaczenia. Świadomość okrutnego traktowania kur poddaje jednak w wątpliwość stosowność robienia z „3” pisanek wielkanocnych. Alternatywą dla popularnych jajek z hodowli klatkowej są jajka z oznaczeniem „0”, „1”, lub „2”.

Kura, która znosi jajka „0”, ma luksusowe warunki życia. Kąpie się w piasku, biega po świeżym powietrzu, je co chce. Jest typową kurą wiejską, podwórkową. Jajko z „1” jest znoszone przez kury, które mają częściowy dostęp do zewnętrznego świata, natomiast „2” mieszka na stałe z zamkniętym pomieszczeniu, ale ma swoją grzędę i ściółkę. Każda z tych ewentualności jest bardziej humanitarna od jajka z cyfrą „3”.

Trudna droga ekologa

Aby kupić inne jajka niż z cyfrą „3” należy uzbroić się w cierpliwość – w dyskontach, takich jak Biedronka czy Lidl, kupimy jajka tylko z hodowli klatkowej. Bardzo rzadko dostaniemy je w małych sklepach osiedlowych. Zakup nieoznaczonych jajek na placu targowym od gospodarza ze wsi również może zakończyć się nieświadomą porażką – zbyt często słyszy się opowieści o zmywaniu oznaczeń z jajek, które są później sprzedawane jako ekologiczne na targu.

Winę za problem z dostępnością jajek "produkowanych"bez okrucieństwa ponoszą m.in. konsumenci. Nie ma popytu – nie ma podaży. Jeśli konsumenci będą otwarcie pytać o "jajka bez okrucieństwa", jest szansa, że właściciele mniejszych sklepów i dyskontów wprowadzą je do swojej oferty. Innym problemem jest cena za takie jajka - często jest dwukrotnie wyższa od nieetycznych jajek. Według raportu Ogólnopolskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami oraz Klubu Gaja, koszt produkcji jajka w hodowli ściółkowej oraz na wolnym wybiegu jest tylko o 2-3 eurocenty wyższy od hodowli klatkowej. Istnieje zatem prawdopodobieństwo zawyżania cen ekologicznych jajek, paradoksalnie tłumacząc to „ekologicznością” produktu.

Pomimo wielu trudności w zdobyciu jajek od kur żyjących w znośnych warunkach, warto pamiętać o istnieniu alternatywy w czasie Wielkanocy. Warto być świadomym konsumentem i wiedzieć, co trafi jako święconka do koszyka wielkanocnego.