Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Zielska zdrowe i pożywne. Czosnek niedźwiedzi

Redakcja
http://pl.wikipedia.org/wiki/Czosnek_nied%C5%BAwiedzi
http://pl.wikipedia.org/wiki/Czosnek_nied%C5%BAwiedzi http://pl.wikipedia.org/wiki/Czosnek_nied%C5%BAwiedzi
Ma piękne „konwaliowe” liście, a gdy zakwitnie, delikatne białe kwiaty zebrane w uniesione baldachy. Wyglądają prześlicznie!

Czosnek chociaż lilia!
Czosnek niedźwiedzi, bo o nim mowa. Inne nazwy: czosnek leśny, czosnek cygański, babny czosnek, dziki czosnek, psi czosnek, czosnek czarownic, trzemucha, trzemcha. Allium ursinum L. Należy do rodziny liliowatych. W Polsce pospolity w położeniach niżowych oraz w reglu dolnym Karpat. Zasiedla cieniste, żyzne lasy liściaste, zwłaszcza w okolicach górzystych, zarośla. Zazwyczaj występuje gromadnie, wydzielając olejki eteryczne o zapachu czosnku pospolitego, wyczuwalne ze znacznej odległości. Roślina prawnie chroniona (objęta częściową ochroną gatunkową). Pozyskiwanie jej ze stanowisk naturalnych jest zabronione. Można natomiast łatwo uprawiać w ogrodach. Cebule czosnku niedźwiedziego stosowane są jako specyfik obniżający ciśnienie krwi, poziom cholesterolu, działający rakobójczo i dezynfekujący przewód pokarmowy w razie wystąpienia niestrawności, wzdęć. Stosowany także w chorobach układu oddechowego, zwłaszcza nieżytach oskrzeli i astmie.

W kuchni: czosnek zastępuje… czosnek
Zarówno cebule, liście, jak łodygi o charakterystycznym aromacie oraz smaku przypominającym czosnek, ale delikatniejszym w odcieniu, mogą być spożywane w zastępstwie czosnku pospolitego. Drobno posiekane liście wiosenne pozyskiwane w kwietniu i maju, można spożywać z chlebem posmarowanym masłem albo smalcem, stosować je do posypywania zup warzywnych, ziemniaków, zimnych i ciepłych sosów, dodawać do farszów mięsnych, samoistnych potraw z mięs: baraniny, dziczyzny, jagnięciny, wieprzowiny, mięsa króliczego i koziego, pieczonego i smażonego drobiu, knedli, sałatek warzywnych, surówek jarzynowych, ziemniaków gotowanych i pieczonych, białych serów i twarogów oraz innych potraw, zazwyczaj doprawianych posiekaną natką pietruszki czy szczypiorku.

Liście mogą być również wykorzystywane do sporządzania sałaty lub jarzyny na wzór szpinaku, ale posiadają silny czosnkowy smak, który powinien być przełamany dodatkiem liści pokrzywy zwyczajnej. Podkreślają smak surówek z kiszonych ogórków. Suszone liście tracą na aromacie, ale i tak mogą być wykorzystywane do przyprawiania zup. Przydają się do sporządzania aromatyzowanego oleju czosnkowego.

Liście czosnku niedźwiedziego nadają się również do kiszenia. W takim stanie mogą być konsumowane bezpośrednio, jako surówka do dań głównych lub do bigosów. Liście utrwalane w zalewie solnej można wykorzystywać jak sałatkę samoistną, po zalaniu oliwą z oliwek albo dobrym olejem roślinnym, a także można dodawać je do sałatek wielowarzywnych, np. greckiej.
Cebule wykopywane późnym latem i jesienią wykorzystuje się do celów kulinarnych, identycznie jak ząbki czosnku pospolitego. W kuchniach narodów Kaukazu zmielone cebule stanowią podstawę do sosów do dań mięsnych, razem z papryką i śmietaną. Usmażone, po posiekaniu jak czosnek, przyprawiają dania z makaronu lub typu curry. Niektóre gatunki czosnku wytwarzają cebulki przybyszowe w kwiatostanach. One również mogą być wykorzystane do aromatyzowania zimnych sosów, kanapek, zarówno w stanie świeżym, jak i po wysuszeniu. W analogicznych celach można wykorzystywać inne dziko rosnące czosnki: winnicowy (Allium vinerale L.), kątowaty (A. angulosum L.), wężowy (A. scordoprasum L.), zielony (A. oleraceum L.).

Garść „czosnkowo-niedźwiedzich” przepisów
Masło z czosnkiem niedźwiedzim
1 kostka masła, garść liści czosnku niedźwiedziego, ½ pęczka natki pietruszki, sól, pieprz czarny mielony.

Składniki roślinne drobno posiekać, utrzeć z masłem, doprawić do smaku solą i świeżo zmielonym pieprzem, Przełożyć do foremki, wstawić do chłodziarki. Podawać do tostów lub bagietek.
Filety z pstrąga z rizlingiem i czosnkiem niedźwiedzim
4 filety ze świeżego pstrąga, sok z cytryny, sól, pieprz biały mielony; na sos: 2 łyżki masła, 1 szklanka rizlinga, garść czosnku niedźwiedziego, sól, pieprz biały mielony, 2 żółtka jaj kurzych, ½ szklanki śmietany kremowej

Filety pstrąga skropić sokiem z cytryny, oprószyć solą i świeżo zmielonym pieprzem białym, ugotować na parze (można ugotować w bulionie warzywnym albo obsmażyć na tłuszczu). Przygotować sos: masło rozgrzać, wlać rizling, odparować do 1/3 pierwotnej objętości, wsypać garść drobno posiekanych liści czosnku niedźwiedziego, poddusić, zdjąć z ognia. Zagęścić żółtkami jaj, wlać śmietanę, podgrzać, nie gotować. Ryby przełożyć na talerze, oblać sosem, ugarnirować listkami czosnku niedźwiedziego.

Wino z czosnku niedźwiedziego
Obfitą garść wiosennych liści czosnku niedźwiedziego drobno pokroić, zagotować krótko w 250 ml białego wina, dosłodzić do smaku miodem lub syropem z innych roślin. Przelać do butelki.

Sałatka z liści czosnku niedźwiedziego
Liście czosnku niedźwiedziego dokładnie wypłukać, osączyć, drobno posiekać. Doprawić do smaku solą i oliwą z oliwek lub olejem, albo majonezem. Podawać do potraw z twarogu i jaj albo nakładać na przekąski

[b]Czosnek niedźwiedzi kiszony
Świeżo zebrane liście czosnku niedźwiedziego dobrze umyć, osączyć, układać w słoikach, przesypując solą w ilości 2 łyżeczek na litrowy słoik. Zalać wrzątkiem, usunąć pęcherzyki powietrza przez ubijanie, potrząsanie albo mieszanie, szczelnie zakręcić, odstawić do ukiszenia w chłodnym miejscu na 3 tygodnie. Kiszonkę o specyficznym, dość intensywnym smaku i aromacie można przechowywać przez wiele miesięcy.
[b]Sałatka z czosnkiem niedźwiedzim
Garść świeżo zebranego czosnku niedźwiedziego, 1 opakowanie sera feta, 1 mięsisty pomidor, sok z cytryny, oliwa a oliwek, sól, pieprz czarny mielony.
Liście czosnku opłukać, dobrze osączyć pokroić albo porwać w palcach na strzępki. Dodać pokrojony ser feta i pokrojonego pomidora, sok z cytryny, oliwę z oliwek. Doprawić do smaku solą i świeżo zmielonym pieprzem. Podawać z białym pieczywem.

Zapiekanka ziemniaczana z czosnkiem niedźwiedzim
1 kg ziemniaków, 30 dag świeżych liści czosnku niedźwiedziego, sól, pieprz czarny mielony; masło do smarowania formy; ½ l słodkiej śmietany
Ziemniaki obrać, umyć, osączyć, pokroić na cienkie plastry, oprószyć solą i świeżo zmielonym pieprzem. Liście czosnku niedźwiedziego opłukać, osączyć, pokroić w podłużne paski. Naczynie żaroodporna wysmarować masłem lub innym tłuszczem, układać ziemniaki przesypując czosnkiem, Śmietanę zagotować, wylać na warzywa. Zapiekać przez 30-40 minut, w piekarniku rozgrzanym do temperatury 180 st. C.

Zupa krem z czosnkiem niedźwiedzim
10 dag liści czosnku niedźwiedziego; 50 dag ziemniaków, 10 dag cebuli, 10 dag masła, 1 l bulionu warzywnego (może być z kostki albo instant), ½ l mleka, 2 łyżki śmietany, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz czarny mielony, gałka muszkatołowa.
Ziemniaki obrać, umyć, pokroić w plastry. Cebule obrać, posiekać w kostkę. Masło rozgrzać w rondlu, wrzucić ziemniaki i cebulę, przesmażyć, poddusić pod przykryciem, dodać obrany i posiekany czosnek, zalać mlekiem i bulionem, ugotować do miękkości ziemniaków. Zmiksować albo przetrzeć przez sito. doprawić do smaku solą, mieloną gałką muszkatołową i świeżo zmielonym pieprzem. Liście czosnku niedźwiedziego posiekać na wąskie paski, dorzucić do zupy, zamieszać, pozostawić na 2-3 minuty. Zaciągnąć śmietaną, rozlać na talerze lub miseczki. Podawać z groszkiem ptysiowym albo grzankami z pszennej bułki.

Na podstawie: Barbara i Adam Podgórscy, Polski zielnik kulinarny, Poznań 2004

Współautor artykułu:

  • Barbara Podgórska
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Kiełbaski zapiekane w cieście

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto